Bebossing en herbebossing: een effectief wapen in de strijd tegen opwarming van de aarde
Bebossing is een natuurlijke, goedkope en effectieve oplossing tegen klimaatverandering en zou een centrale rol moeten spelen in de wereldwijde klimaatstrategie. Terwijl beleidsmakers vaak focussen op dure technologische innovaties, zoals CO2-opslag en complexe energieprojecten, biedt bebossing een bewezen, veelzijdige aanpak. Bossen fungeren als natuurlijke "stofzuigers" die grote hoeveelheden CO2 opnemen, de biodiversiteit versterken en aanzienlijke economische voordelen opleveren.
Bomen absorberen CO2 tijdens hun groei en slaan deze op in hout. Grootschalige bebossingsprojecten kunnen volgens meerdere studies, waaronder een onderzoek gepubliceerd in Science, meer dan 200 gigaton CO2 vastleggen – goed voor tweederde van alle menselijke emissies sinds de industriële revolutie. Andere onderzoeken, zoals die van Nature Climate Change, bevestigen dat bossen jaarlijks 7,6 miljard ton CO2 opslaan. Bebossing is niet alleen effectief maar ook kostenefficiënt, vooral vergeleken met dure technologische alternatieven. Dit maakt het een schaalbare strategie die wereldwijd kan worden toegepast, zelfs in landen met beperkte middelen. Het is een voor de hand liggende oplossing: er zijn al zoveel bossen vernield door bosbranden, nieuwe veeteelt- en landbouwgronden, illegale houtkap, stadsuitbreiding en infrastructuurprojecten. Dus waarom zouden we niet juist nu beginnen met (her)bebossing?
Naast CO2-opslag kan hout uit bossen langdurig koolstof vasthouden. Bomen nemen CO2 op en produceren zuurstof, terwijl ze tevens hout leveren. Het gebruik van hout als bouwmateriaal biedt een duurzaam alternatief voor beton en staal, die samen verantwoordelijk zijn voor een aanzienlijk deel van de wereldwijde uitstoot. Innovaties in houtbouw, zoals houten woontorens in Amsterdam en Oslo, verminderen niet alleen de ecologische voetafdruk maar bevorderen ook hergebruik binnen een circulaire economie.
Houten woontoren HAUT in Amsterdam
Bossen bieden ook directe voordelen voor de menselijke gezondheid en het welzijn. Tijd doorbrengen in groene omgevingen verlaagt stress, bloeddruk en verbetert de mentale gezondheid. Het Japanse concept van "bosbaden" (Shinrin-Yoku) wint wereldwijd aan populariteit vanwege deze effecten. In stedelijke gebieden kunnen bomen bovendien schaduw en verkoeling bieden, wat hittestress vermindert en de luchtkwaliteit verbetert. Steden als Barcelona en Athene zijn al bezig met grootschalige aanplant. In toeristische oorden komen we vaak sierlijke palmen tegen, maar deze bieden helaas weinig schaduw en koeling.
Bebossing hoeft niet ten koste te gaan van landbouw. Voedselbossen, waarin bomen, struiken en eetbare gewassen samen groeien, combineren voedselproductie met CO2-opslag. Zulke multifunctionele bossen vergroten de biodiversiteit en bieden boeren een stabiel inkomen. In Nederland laten initiatieven zoals de vele voedselbossen zien hoe landbouw en natuur hand in hand kunnen gaan. Helaas duurt het even voordat je letterlijk de vruchten kunt plukken.
Bossen spelen ook een belangrijke rol in het reguleren van regenpatronen en het koelen van de aarde. Ze bevorderen de watercyclus door vocht in de atmosfeer te brengen en regenwolken te vormen, wat essentieel is in gebieden die getroffen worden door droogte. Daarnaast beschermen bomen de bodem tegen erosie en helpen ze gedegradeerde landschappen herstellen, waardoor hele regio’s opnieuw vruchtbaar kunnen worden.
Bebossing is daarmee ook een krachtig wapen tegen verwoestijning, zoals projecten in de Sahel en China hebben aangetoond. De aanleg van de Great Green Wall in Afrika en het Three-North Shelterbelt Program in China bewijst, alhoewel moeizaam op gang gekomen, dat bebossing effectief kan bijdragen aan landherstel en klimaatregulering. Ook persoonlijke initiatieven, zoals het project van het Braziliaanse echtpaar Lélia Wanick and Sebastião Salgado, die in ongeveer 20 jaar tijd een gebied ter grootte van 2500 voetbalvelden met 2,7 miljoen bomen hebben herbebost, dragen zeker bij tot de vergroening van de aarde. Bebossing en herbebossing mogen dan ook niet onderschat worden: hiervoor is veel kennis, planning en geduld nodig.
Ondanks de vele voordelen krijgen bebossing en herbebossing nog onvoldoende aandacht in beleidsdiscussies die vaak focussen op complexe technologieën. Dit roept vragen op: waarom krijgt deze bewezen, eenvoudige en kosteneffectieve oplossing zo weinig prioriteit in het beleid? Ligt de nadruk op dure technologische alternatieven misschien meer in lijn met de economische belangen van beleidsmakers en bedrijven? Het is voor mij totaal onbegrijpelijk dat een goedkope en veelzijdige oplossing zo onderbelicht blijft.
Met een investering van honderden miljarden euro’s per jaar, die rijke landen tijdens de klimaatconferentie al hebben toegezegd, kunnen we grootschalige bebossing realiseren en tegelijkertijd economische en ecologische winsten boeken. Door bebossing centraal te stellen in het klimaatbeleid hebben we een relatief eenvoudige maar krachtige oplossing in de strijd tegen de opwarming van de aarde.
...op hete kolen...
De opwarming van de aarde en de CO2-problematiek behoren tot de meest urgente vraagstukken van onze tijd. In het boek ...op hete kolen... worden de vele aspecten van klimaatverandering en CO2-uitstoot op een begrijpelijke manier uitgelegd. Het boek biedt een uitgebreide verzameling van bekende en minder bekende informatie, verrijkt met persoonlijke ervaringen. Versnipperde milieukwesties worden samenhangend gepresenteerd; pittige en controversiële meningen worden niet uit de weg gegaan.
Misschien vind je dit ook interessant
CO2-credits: effectieve oplossing of gebakken lucht?
Weelderig groen voedselbos in een dor landschap
Hoe weten we zeker dat CO₂ verantwoordelijk is voor de opwarming van de aarde?
Hoeveel bomen moet je planten om je CO2-uitstoot te compenseren?
Nederland wordt kouder: een nieuwe wetenschappelijke hype?
